Οξύουροι
Μορφολογικά χαρακτηριστικά – κύκλος ζωής:
Μικρός σκώληκας ως 5-12 mm που μπορεί να βρεθεί στα κόπρανα αλλά συνήθως βρίσκονται τα εμβρυοφόρα ωά που λαμβάνονται με την ειδική εξέταση scotch-tape test (σελλοτέϊπ). Με σελλοτέϊπ λαμβάνεται δείγμα από το δέρμα της περιπρωκτικής χώρας του παιδιού. Τα ωά κολλάνε στην ταινία, την οποία κολλάμε σε αντικειμενοφόρο πλάκα και μικροσκοπούμε.
Μεταδίδεται με τα δάκτυλα των πασχόντων που ξύνονται λόγω κνησμού και γίνεται αναμόλυνση και μόλυνση και άλλων μελών της οικογένειας.
Νόσος:
Κνησμός, δερματίτιδα, αϋπνία και υπερδιέγερση συνήθως παιδιών.
Ασκαρίδες
Μορφολογικά χαρακτηριστικά – κύκλος ζωής: Επιμήκεις άρρενες και θήλεις σκώληκες, ως και 30 cm. Αποβάλλουν χαρακτηριστικά ωάρια με ανώμαλο κέλυφος, μέσω των οποίων μεταδίδονται.
Νόσος: Γαστρεντερικές διαταραχές, ηωσινοφιλία, νευρικές και νευρολογικές διαταραχές από απορρόφηση τοξικών ουσιών του σκώληκα, αποβολή σκωλήκων με κόπρανα ή εμέτους, ειλεός από απόφραξη εντέρου.
Τριχίουρος
Μορφολογικά χαρακτηριστικά – κύκλος ζωής:
Κύκλος στο έντερο του ανθρώπου, ο σκώληκας φέρει αιχμή σαν ακόντιο με την οποία προσκολλάται στο τοίχωμα και αποβάλλει χαρακτηριστικά ωάρια μέσω των οποίων μεταδίδεται.
Νόσος: Γαστρεντερικά συμπτώματα, αναιμία, απώλεια βάρους και σπάνια διάτρηση.
Τριχινέλλα σπειροειδής
Σκώληκας που παρασιτεί σε μεγάλα ζώα και άνθρωπο. Από το έντερο οι προνύμφες μεταναστεύουν σε ραβδωτούς μύες, εγκαθίστανται και εγκυστούνται.
Με βρώση κακοψημένου κρέατος (χοιρινό κυρίως κ.α.) με κύστεις μολύνεται ο άνθρωπος και η νόσος έχει γενικά συμπτώματα, αλλεργικές αντιδράσεις, μυαλγίες, πυρετό και καρδιοαναπνευστικές επιπλοκές.
Τοξόκαρα
Κύκλος σαν την ασκαρίδα σε σκύλους και γάτες. Όταν προσληφθούν από τον άνθρωπο ωάρια, οι εξερχόμενες προνύμφες μεταναστεύουν σε διάφορα όργανα (ήπαρ, πνεύμων, οφθαλμοί κ.α.) με αντίστοιχη κλινική συμπτωματολογία (Visceral larva migrans).
Αγκυλόστομα δωδεκαδακτυλικό, Νεκάτωρ αμερικάνικος και Στρογγυλοειδής των κοπράνων
Μικρά παράσιτα, που παρασιτούν στο λεπτό έντερο. Η διάγνωση γίνεται με ανεύρεση προνυμφών ή ωαρίων στα κόπρανα. Στο έδαφος παράγονται φιλαριοειδείς νύμφες που εισέρχονται μέσω δέρματος ποδιών ή βλεννογόνων στόματος μετά βρώση ακάθαρτων τροφών στην κυκλοφορία και φθάνουν στους πνεύμονες και μετά στο λεπτό έντερο. Τα δύο πρώτα είδη φέρουν οδόντας στη περιοχή του στόματος με το οποίο αγκυστρούνται στο λεπτό έντερο.
Προκαλούν δερματίτιδα, πνευμονικά συμπτώματα, αναιμία, ηωσινοφιλία και γαστρεντερικές διαταραχές.
Φιλάριες
Wuchereria bancrofti και Malayi
Λεπτοί επιμήκεις σκώληκες που δεν γεννούν αυγά αλλά προνύμφες, τις μικροφιλάριες. Αυτές μεταφέρονται μέσω κωνώπων από ασθενείς σε υγιείς. Κυκλοφορούν και μπορεί να ανευρεθούν στο αίμα, ιδίως τη νύχτα και στα λεμφογάγγλια με χρώση Giemsa.
Η νόσος είναι πυρετός, λεμφαδενίτιδα, ορχίτιδα, αλλεργία, φιλαριώδης ελεφαντίαση οσχέου, κάτω άκρων κ.α. από απόφραξη λεμφαγγείων.
Loa-Loa
Μεταδίδεται με μύγες. Προκαλείται δερματίτιδα και κυρίως οφθαλμική εγκατάσταση και βλάβη.
Dracunculus medinensis
Εισέρχεται με μολυσμένο νερό από το στόμα και μεταναστεύει σε διάφορα όργανα. Κυκλοφορεί υποδορίως και αποβάλλεται με σχηματισμό ελκών στα κάτω άκρα, μόλις έλθουν σε επαφή με κρύο νερό.
Onchocerca volvulus.
Μεταδίδεται με μύγες και σχηματίζει δερματικά οζίδια σε δέρμα και οφθαλμούς, γεμάτα από το παράσιτο.
Μορφολογικά χαρακτηριστικά – κύκλος ζωής:
Μικρός σκώληκας ως 5-12 mm που μπορεί να βρεθεί στα κόπρανα αλλά συνήθως βρίσκονται τα εμβρυοφόρα ωά που λαμβάνονται με την ειδική εξέταση scotch-tape test (σελλοτέϊπ). Με σελλοτέϊπ λαμβάνεται δείγμα από το δέρμα της περιπρωκτικής χώρας του παιδιού. Τα ωά κολλάνε στην ταινία, την οποία κολλάμε σε αντικειμενοφόρο πλάκα και μικροσκοπούμε.
Μεταδίδεται με τα δάκτυλα των πασχόντων που ξύνονται λόγω κνησμού και γίνεται αναμόλυνση και μόλυνση και άλλων μελών της οικογένειας.
Νόσος:
Κνησμός, δερματίτιδα, αϋπνία και υπερδιέγερση συνήθως παιδιών.
Ασκαρίδες
Μορφολογικά χαρακτηριστικά – κύκλος ζωής: Επιμήκεις άρρενες και θήλεις σκώληκες, ως και 30 cm. Αποβάλλουν χαρακτηριστικά ωάρια με ανώμαλο κέλυφος, μέσω των οποίων μεταδίδονται.
Νόσος: Γαστρεντερικές διαταραχές, ηωσινοφιλία, νευρικές και νευρολογικές διαταραχές από απορρόφηση τοξικών ουσιών του σκώληκα, αποβολή σκωλήκων με κόπρανα ή εμέτους, ειλεός από απόφραξη εντέρου.
Τριχίουρος
Μορφολογικά χαρακτηριστικά – κύκλος ζωής:
Κύκλος στο έντερο του ανθρώπου, ο σκώληκας φέρει αιχμή σαν ακόντιο με την οποία προσκολλάται στο τοίχωμα και αποβάλλει χαρακτηριστικά ωάρια μέσω των οποίων μεταδίδεται.
Νόσος: Γαστρεντερικά συμπτώματα, αναιμία, απώλεια βάρους και σπάνια διάτρηση.
Τριχινέλλα σπειροειδής
Σκώληκας που παρασιτεί σε μεγάλα ζώα και άνθρωπο. Από το έντερο οι προνύμφες μεταναστεύουν σε ραβδωτούς μύες, εγκαθίστανται και εγκυστούνται.
Με βρώση κακοψημένου κρέατος (χοιρινό κυρίως κ.α.) με κύστεις μολύνεται ο άνθρωπος και η νόσος έχει γενικά συμπτώματα, αλλεργικές αντιδράσεις, μυαλγίες, πυρετό και καρδιοαναπνευστικές επιπλοκές.
Τοξόκαρα
Κύκλος σαν την ασκαρίδα σε σκύλους και γάτες. Όταν προσληφθούν από τον άνθρωπο ωάρια, οι εξερχόμενες προνύμφες μεταναστεύουν σε διάφορα όργανα (ήπαρ, πνεύμων, οφθαλμοί κ.α.) με αντίστοιχη κλινική συμπτωματολογία (Visceral larva migrans).
Αγκυλόστομα δωδεκαδακτυλικό, Νεκάτωρ αμερικάνικος και Στρογγυλοειδής των κοπράνων
Μικρά παράσιτα, που παρασιτούν στο λεπτό έντερο. Η διάγνωση γίνεται με ανεύρεση προνυμφών ή ωαρίων στα κόπρανα. Στο έδαφος παράγονται φιλαριοειδείς νύμφες που εισέρχονται μέσω δέρματος ποδιών ή βλεννογόνων στόματος μετά βρώση ακάθαρτων τροφών στην κυκλοφορία και φθάνουν στους πνεύμονες και μετά στο λεπτό έντερο. Τα δύο πρώτα είδη φέρουν οδόντας στη περιοχή του στόματος με το οποίο αγκυστρούνται στο λεπτό έντερο.
Προκαλούν δερματίτιδα, πνευμονικά συμπτώματα, αναιμία, ηωσινοφιλία και γαστρεντερικές διαταραχές.
Φιλάριες
Wuchereria bancrofti και Malayi
Λεπτοί επιμήκεις σκώληκες που δεν γεννούν αυγά αλλά προνύμφες, τις μικροφιλάριες. Αυτές μεταφέρονται μέσω κωνώπων από ασθενείς σε υγιείς. Κυκλοφορούν και μπορεί να ανευρεθούν στο αίμα, ιδίως τη νύχτα και στα λεμφογάγγλια με χρώση Giemsa.
Η νόσος είναι πυρετός, λεμφαδενίτιδα, ορχίτιδα, αλλεργία, φιλαριώδης ελεφαντίαση οσχέου, κάτω άκρων κ.α. από απόφραξη λεμφαγγείων.
Loa-Loa
Μεταδίδεται με μύγες. Προκαλείται δερματίτιδα και κυρίως οφθαλμική εγκατάσταση και βλάβη.
Dracunculus medinensis
Εισέρχεται με μολυσμένο νερό από το στόμα και μεταναστεύει σε διάφορα όργανα. Κυκλοφορεί υποδορίως και αποβάλλεται με σχηματισμό ελκών στα κάτω άκρα, μόλις έλθουν σε επαφή με κρύο νερό.
Onchocerca volvulus.
Μεταδίδεται με μύγες και σχηματίζει δερματικά οζίδια σε δέρμα και οφθαλμούς, γεμάτα από το παράσιτο.
